Is stress altijd ongezond? Dat hoeft niet per se. De definitie van stress is: een reactie van je lichaam die je in staat stelt snel op een situatie te reageren. Je lichaam maakt zich klaar om te “vechten of vluchten” en dat is nodig als je acuut gevaar loopt.
Tegenwoordig lopen we niet meer zo vaak acuut fysiek gevaar, toch hebben veel mensen last van stress. Hoe komt dat eigenlijk? Daarop wil ik in dit artikel nader ingaan.
Wanneer is stress ongezond?
Acute gevaarlijke situaties duren meestal niet zo lang. Rijd je bijvoorbeeld met je auto op de snelweg en kom je een spookrijder tegen, dan moet je onmiddellijk iets doen. Zo niet, dan gaat het mis. Als je ooit zoiets hebt meegemaakt, dan weet je dat je in zo’n situatie vanuit een reflex reageert. De stress die je ervaart helpt je daarbij.
Stress wordt ongezond als je ná zo’n reactie van je lichaam, niet meer kunt ontspannen. Ben je langdurig in zo’n staat van stress, dan vraag je teveel van je lichaam. Je wordt nerveus, slaapt slecht, je bent prikkelbaar of wordt depressief.
Balans tussen draagkracht en draaglast
Bij stress gaat het om evenwicht. Vaak worden de begrippen draagkracht en draaglast gebruikt. Je draagkracht geeft aan wat je kunt hebben, wat je kunt dragen. Je draaglast is wat je voor je kiezen krijgt, wat je te dragen hebt.
Het kan iedereen overkomen dat de verhouding tussen draagkracht en draaglast uit balans raakt. Wanneer dat gebeurt is per persoon verschillend.
De stress top 10
Psychologen hebben veel onderzoek gedaan naar de oorzaken van stress. Er bestaat zelfs een stress top 10. Maak je een of meer van de dingen mee uit deze top 10, dan is de kans groot dat je last hebt van stress.
De stress top 10 is
- overlijden van je partner
- echtscheiding
- scheiding van tafel en bed
- gevangenisstraf (van jezelf of van je partner)
- overlijden of ernstige ziekte van een naast familielid
- ziek zijn
- trouwen
- ontslag
- verzoening in je huwelijk
- met pensioen gaan
Dit soort gebeurtenissen hakt erin. Als je werkloos bent en geen baan kunt vinden pieker je bijvoorbeeld over hoe je succesvol solliciteren kunt leren. Of je gaat met pensioen en hebt last van pensioen, je vraagt je af hoe je gelukkig na je pensioen kunt zijn.
Wat kun je doen als je last hebt van stress?
Heb je last van stress, probeer dan je draaglast te verminderen. Doe het een tijdje rustiger aan op je werk als je privé veel op je bord hebt. Of probeer je sociale verplichtingen wat te minderen als je je werk extra aandacht wilt geven.
Dat zal lang niet altijd lukken, je hebt alles wat er gebeurt niet altijd in de hand. Heb je echt veel op je bord, werk dan aan je draagkracht. Zorg voor jezelf, zorg dat je voldoende rust krijgt, blijf gezond eten en beweeg genoeg. Zoek ook iemand om erover te praten, een vriend(in) of, als je er niet uitkomt, een coach of psycholoog.
Wat je ook doet, besteed er aandacht aan. Te lang doorlopen met veel stress, is niet gezond!