Je hoort vaak over stress. Veel mensen hebben er last van. Er zijn allerlei oorzaken van stress te bedenken. Voorbeelden zijn drukte op het werk, onzekerheid over je baan of moeite hebben met de vele eisen die aan je worden gesteld. Maar wat is stress eigenlijk? En wanneer wordt stress ongezond? En wat kun je doen als je last hebt van stress? Daarover gaat dit artikel.
Onstaan van stress
Stress betekent spanning. De term komt uit de bouwkunde en wordt gebruikt om aan te geven hoeveel kracht er kan worden uitgeoefend (op bijv. een brug) zonder dat er schade ontstaat.
Voor mensen geldt dat er in situaties die spannend of gevaarlijk zijn, stress-situaties, door het lichaam een hormoon wordt aangemaakt. Dit hormoon, adrenaline, wordt het “vecht- of vluchthormoon” genoemd en zorgt ervoor dat onze ademhaling sneller gaat, ons hart sneller gaat slaan en de bloeddruk hoger wordt. Het lichaam is dan in staat snel op de situatie te reageren.
In situaties die écht spannend zijn, bijv. gevaarlijke verkeerssituaties, is zo’n stressreactie nodig om ongelukken te voorkomen. Normaal gesproken ontspant het lichaam zich weer nadat het gevaar geweken is. De stress vloeit dan weer weg.
Draagkracht en draaglast
Draaglast
Je draaglast zijn de eisen die door je omgeving aan je worden gesteld:
- op je werk door je leidinggevende of door je collega’s,
- thuis door je familie of je vrienden,
- en door je lichaam (bijv. ziekte).
Draagkracht
Je draagkracht zegt iets over de manier waarop je met situaties omgaat. Het geeft aan hoe weerbaar je bent als persoon. Je bent assertief genoeg om nee te zeggen tegen onredelijke eisen en je zit goed in je vel.
Evenwicht tussen draaglast en draagkracht is belangrijk
Zolang je draagkracht groot genoeg is om je draaglast te dragen, kun je wel wat hebben. Er zijn tijden dat er veel gebeurt in je leven of in je werk, je draaglast is dat groter. Als je geestelijk en lichamelijk gezond bent, kun je dat best een tijdje volhouden.
Wanneer wordt stress ongezond?
Stress wordt ongezond als je er langere tijd last van hebt en niet meer in staat bent te ontspannen. De hoeveelheid stresshormonen in je lichaam blijft dan te hoog. Je merkt dat doordat je bijv. somber of cynisch wordt. Of je slaapt slecht, bent nerveus of hebt last van negatieve gedachten.
Echt langdurige stress kan leiden tot overspannenheid of een burn-out. Beide zijn een teken dat je jezelf te lang te zwaar hebt belast.
Wat kun je doen als je last hebt van stress?
Vraag je eerst af wat de oorzaak van de stress is.
Het kan zijn dat
- je niet assertief genoeg bent, je kunt dan geen “nee” zeggen of je stelt geen grenzen;
- je niet goed met conflicten kunt omgaan, je vindt het bijv. moeilijk voor je belangen op te komen en vermijdt conflicten liever;
- je onvoldoende kunt ontspannen;
- of dat je ongezond leeft, je beweegt bijv. te weinig, eet niet gezond of je rookt of drinkt teveel.
Om je stress aan te pakken, is het belangrijk de oorzaak te vinden en die weg te nemen.
Als je dat niet alleen kunt, is het verstandig erover te praten en hulp te zoeken. Praat er eens over met je leidinggevende of met vrienden. Zij zullen je zeker willen helpen om je problemen op te lossen. Waarschijnlijk lucht ook het praten erover al op.
Lukt het niet alleen door praten van je stress af te komen, overweeg dan eens om professionele hulp te zoeken. volg een online cursus, bijvoorbeeld de e-cursus Reis naar Jezelf, of zoek een coach. Vaak willen werkgevers dergelijke trajecten wel betalen.
In ieder geval geldt: blijf er niet mee rondlopen, dat is écht ongezond!